NADİR YAZMA ESER NİTELİKLERİ
1. İÇERİK DEĞERLENDİRME
1.1. Müellif ile bağlantısı açısından;
1.1.1. Müellif hattı,
1.1.2. Müellif müsveddesi,
1.1.3. Müellif diktesi,
1.1.4. Müellif tarafından okunan, kontrol edilen, düzeltilen,
1.1.5. Müellif nüshasından istinsah edilmiş olan,
1.2. İstinsah tarihi açısından;
1.2.1. Müellif hayatta iken yazılan,
1.2.2. Müellifin ölüm tarihine en yakın bir tarihte yazılan,
1.3. İstinsah ve telif amacı açısından;
1.3.1 Saltanat üyeleri, devlet erkânı vb. kişiler için özel olarak telif veya istinsah edilen,
1.4. İstinsah yeri açısından;
1.4.1. Müellifin yaşadığı yerde yazılan,
1.4.2. Önemli kültür merkezlerinde yazılan,
1.5. Nicelik değeri açısından;
1.5.1. Tek (ünik) nüsha,
1.5.2. Nadir nüsha,
1.5.3. Mevcut nüshalar arasında en az eksik olan nüsha,
1.5.4. Kütüphane koleksiyonlarına nispeten az sayıda olan nüsha,
1.6. Aidiyet ve kayıt değeri açısından;
1.6.1. Üzerinde bulunan mühür, temellük, kıraat, icazet, vakıf, tarih, fevaid vb. kayıtlar sebebiyle tarihi değeri bulunan,
1.7. Metin değeri açısından;
1.7.1. Konusu, dili veya kültürel kökeni kütüphane koleksiyonlarına nispeten nadir olan,
2. FİZİKİ DEĞERLENDİRME
2.1. Kitap sanatları açısından;
2.1.1. Kitap sanatları açısından değer taşıyan,
2.1.2. Hat, tezhip, minyatür vb. öğeleri ünlü sanatçılara ait olan,
2.1.3. Hat, tezhip, minyatür vb. öğeleri ender görülen bir üslupta olan,
2.2. Malzeme ve şekil özellikleri açısından;
2.2.1. Kâğıt dışında farklı malzemeler üzerine yazılmış olan,
2.2.2. Altın, safran vb. kıymetli veya farklı malzemeler kullanılmış olan,
2.2.3. Ender görülen kâğıda ya da filigranlara sahip olan,
2.2.4. Bilinen kitap formundan farklı şekil ve boyutlarda düzenlenmiş olan,
2.3. Varsa kimyasal, fiziksel ve biyolojik hasar unsurları açısından.
ESKİ HARFLİ NADİR BASMA ESER NİTELİKLERİ
1. Tüm ilk baskılar;
2. Özel nitelikleri açısından;
2.1. Müteferrika baskıları,
2.2. Müteferrika baskılarından önce, ülkemizde gayrimüslimler tarafından yapılan baskılar,
2.3. Günümüzde başka ülkelerin sınırları içinde kalan ancak daha önce Osmanlı Devleti sınırları içinde bulunanşehirlerdeki ilk baskılar (Mısır-Bulak baskısı gibi),
2.4. Gravürlü eserler,
3. Nicelik açısından;
3.1. Ülkemizde ya da tüm dünyada az sayıda basılmış veya nüshası çok az kalan eserler,
3.2. Bir bölgede veya ülkede basıldığı için o coğrafyada çok bulunan; fakat ülkemizde az bulunan eserler,
3.3. Kütüphane koleksiyonlarına nispeten az sayıda olan eserler,
4. Baskı tekniği açısından;
4.1. Farklı matbaa teknikleri kullanılarak üretilen eserler,
5. Malzeme ve şekil açısından;
5.1. Kâğıt yerine, farklı malzeme üzerine basılanlar,
5.2. Gümüş, altın ya da kumaş gibi farklı malzemelerle ciltlenenler,
5.3. Farklı boyut ve şekillerde düzenlenmiş baskılar,
6. Varsa kimyasal, fiziksel ve biyolojik hasar unsurları açısından.